Półpasiec oczny – objawy, przyczyny, leczenie

Półpasiec oczny jest mało znaną odmianą choroby, która częściej występuje w określonych grupach wiekowych i przy współistniejących problemach zdrowotnych. Istnieją też pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwoju tego schorzenia. W tym artykule sprawdzisz jak objawia się półpasiec oczny i w jaki sposób należy postępować w przypadku niepokojących symptomów.


Najważniejsze informacje o półpaścu ocznym:

Czym jest półpasiec oczny?

Półpasiec oczny jest kliniczną odmianą ostrej wirusowej choroby - półpaśca. To schorzenie, które w formie dotykającej oko, lekarze notują u nie więcej niż 20% wszystkich przypadków.

Za zakażenie półpaścem ocznym odpowiedzialny jest herpes virus varicella – bezpośrednia przyczyna ospy wietrznej. Jeżeli ktoś chorował już w przeszłości na ospę wietrzną, to w późniejszym czasie może doświadczyć reaktywacji utajonego zakażenia.

Uaktywniony wirus działa negatywnie na nerw trójdzielny, który z kolei wpływa na oczy i otaczające tkanki. Półpasiec oczny wywołuje nieprawidłowości w działaniu nerwu ocznego, dlatego też stanowi poważne zagrożenie dla sprawności widzenia.

Sprawdź więcej >> czym są neurologiczne zaburzenia widzenia

Półpasiec oczny – objawy

Objawy półpaśca ocznego dotykają narząd wzroku oraz skórę w rejonie nosa, powiek i czoła. Charakterystyczne dla tego zjawiska jest występowanie symptomów tylko po jednej stronie twarzy (lewej lub prawej w danym epizodzie).

Pierwsze objawy półpaśca ocznego mogą przypominać zwykłe przeziębienie lub grypę:

  • bóle głowy
  • gorączka
  • pogorszenie samopoczucia

Następnie pojawia się osłabienie czucia z jednej strony – od czubka głowy, poprzez czoło i oko. Skórne zmiany w postaci wysypki tworzą wyraźny rumień, który może wystąpić na nosie, powiece i czole – także jednostronnie. Zaczerwienione plamy przeistaczają się w ciągu kilku dni w pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Pękające zmiany tworzą bolesne owrzodzenia.

Objawy półpaśca ocznego dotykają błon śluzowych, więc często wraz z bólem oka pojawia się zapalenie rogówki. Zaczerwienienie oka i jego tkliwość mogą świadczyć także o innych groźnych stanach chorobowych, takich jak:

Objawy półpaśca ocznego obejmują również światłowstręt oraz nieprzyjemne wrażenie obecności ciała obcego w oku. To prowadzi do pogorszenia ostrości widzenia.

Półpasiec oczny i opuchlizna to również dość częste zjawisko. W konsekwencji obniżenia zdolności czucia jednej strony twarzy – możliwe jest (choć rzadko) opadanie powieki, czyli inaczej ptoza.

Półpasiec oczny i opryszczka na oku bywają niekiedy mylone przez pacjentów. Objawy obu schorzeń są podobne, ale zasadniczą różnicą dla półpaśca ocznego jest jednostronność ujawniających się zmian. Dla lekarza odróżnienie półpaśca ocznego i opryszczki na oku nie jest trudne.

Półpasiec oczny

Półpasiec oczny – czynniki ryzyka

Na półpasiec oczny chorują najczęściej osoby po 65. roku życia, a większość pacjentów z tą diagnozą przekroczyła 80 lat. Wyższe prawdopodobieństwo zachorowania ma związek z innymi poważnymi schorzeniami, wpływającymi na obniżenie odporności organizmu.

W grupie ryzyka są osoby z cukrzycą, HIV/AIDS lub innymi chorobami powodującymi osłabienie układu immunologicznego. Półpasiec oczny występuje częściej u pacjentów onkologicznych, podczas stosowania leków immunosupresyjnych oraz u osób zażywających leki obniżające poziom cholesterolu we krwi.

Pozostałe czynniki ryzyka zachorowania na półpasiec oczny lub ogólny, to:

przewlekłe choroby płuc i serca
niewydolność nerek
wrodzony lub nabyty niedobór odporności
białaczka
szpiczak mnogi
choroba Hodgkina
łuszczyca i łuszczycowe zapalenie stawów
nieswoiste zapalenie jelit
reumatoidalne zapalenie stawów
stwardnienie rozsiane
toczeń układowy
zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa

Półpasiec oczny - objawy

Objawy półpaśca ocznego – jak postępować?

W przypadku wystąpienia objawów półpaśca ocznego należy skontaktować się niezwłocznie z okulistą lub lekarzem rodzinnym. Do postawienia diagnozy zwykle wystarczy podstawowe badanie. To bardzo ważne by nie ignorować sygnałów choroby, ponieważ nieleczony półpasiec oczny może prowadzić do poważnych powikłań. Postępujące zapalenie struktur gałki ocznej grozi nawet całkowitą utratą wzroku i wtórnym nadkażeniem bakteryjnym.

Wykwity skórne, będące objawem półpaśca ocznego, i kontakt z wydzielającym się płynem surowiczym, mogą spowodować zarażenie wirusem człowieka, który nie chorował na ospę wietrzną. Dlatego osoby zmagające się z półpaścem ocznym powinny unikać kontaktu z innymi osobami. Ważne jest częste i dokładne mycie rąk, by zminimalizować szanse rozprzestrzeniania się wirusa. Zaleca się też odseparowanie uszkodzeń skóry jałowym opatrunkiem.

Leczenie półpaśca ocznego

Leczenie półpaśca ocznego opiera się na doustnych lekach przeciwwirusowych, takich jak walacyklowir, famcyklowir i acyklowir. Lekarz przepisuje też w razie potrzeby środki przeciwbólowe. Dobre efekty przynoszą także krople do oczu o działaniu przeciwzapalnym (zawierające glikokortykosteroidy).

Do stosowania miejscowego lekarz może zaordynować maść lub krople z antybiotykiem Wspomagająco w leczeniu półpaśca ocznego stosuje się również krople nawilżające, które łagodzą podrażnienia.

Im szybciej zostanie wdrożone leczenie półpaśca ocznego, tym mniejsze jest niebezpieczeństwo rozwoju powikłań. Jeśli wraz z objawami półpaśca ocznego zanotowano u pacjenta wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, okulista przepisuje też odpowiednie środki niwelujące to zjawisko.

Ile trwa leczenie półpaśca ocznego? To zależy od stopnia zaawansowania infekcji. Szybka reakcja i zastosowanie leków pozwalają w ciągu kilku tygodni rozwiązać problem. U osób, u których zdążyły się rozwinąć powikłania – konieczne może być dłuższe leczenie i regularne kontrole u okulisty.

Jakie powikłania może wywołać półpasiec oczny?

Brak odpowiedniego leczenia półpaśca ocznego niesie duże ryzyko powikłań. Stan zapalny oka może przeistoczyć się w owrzodzenie rogówki. U niektórych pacjentów dochodzi do neuralgii popółpaścowej, czyli przewlekłego bólu w obszarach, w których wystąpiły zmiany chorobowe.

Powikłaniem półpaśca ocznego są zaawansowane stany zapalne oka. Te z kolei prowadzą do bliznowacenie tkanek, jaskry i stanów zapalnych siatkówki, czyli tej części oka, która odpowiada za odbiór bodźców.
Zapalenie nerwu wzrokowego także należy do potencjalnych powikłań półpaśca ocznego. To niebezpieczny stan, który może doprowadzić do nieodwracalnej utraty zdolności widzenia.

Półpasiec oczny – jak się uchronić?

Półpaścowi ocznemu można zapobiegać dzięki szczepionce Shingrix. Jest ona zalecana dla osób powyżej 50 lat oraz w przypadku obniżonej odporności. 

Od 1 kwietnia 2025 szczepionka przeciw półpaścowi jest w pełni refundowana dla osób, które ukończyły 65. rok życia. Osoby pełnoletnie, u których występuje ryzyko choroby, mogą się zaszczepić przy 50% refundacji*. W dniu publikacji naszego artykułu 50-procentowy koszt szczepionki ponoszony przez pacjenta, wynosi 375,53 zł. Procedura szczepienia wymaga podania dwóch dawek w odstępie od 2 do 6 miesięcy.

Półpasiec oczny - jak wygląda?
 

 

 

Bibliografia:

* Finansowanie szczepionki przeciw półpaścowi – Ministerstwo Zdrowia (dostęp: 11.07.2025).

  1. J. M. Weinberg, Herpes zoster: epidemiology, natural history, and common complications [w:] Journal of the American Academy of Dermatology 2007 Dec;57 (6 Suppl) (dostęp: 11.07.2025).
  2. Elisabeth J. Cohen, Management and Prevention of Herpes Zoster Ocular Disease [w:] Cornea 2015 Oct;34 Suppl 10 (dostęp: 11.07.2025).
  3. Elisabeth J. Cohen, Jason Kessler, Persistent dilemmas in zoster eye disease [w:] The British Journal of Ophthalmology 2016 Jan;100(1) (dostęp: 11.07.2025).

 

O AUTORZE
optometrysta Monika Kyciak

optometrysta Monika Kyciak

Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.

zobacz: więcej wpisów autora

Opinie klientów zobacz: wszystkie opinie

Twoja opinia może być pierwsza.

Pokazuje 0-0 z 0 opinii
Uwaga!
* pola wymagane Dodaj opinię