Cholesterol a oczy
Wpływ cholesterolu na oczy może wydawać się dla wielu osób nieoczywisty, bo związany jest przecież z innymi obszarami zdrowia człowieka. Jednak zarówno ten czynnik, jak i wiele innych dotyczących funkcjonowania ludzi, ma znaczenie dla narządu wzroku. W jaki sposób nieprawidłowy poziom cholesterolu może oddziaływać na sprawność widzenia? Sprawdzisz w tym artykule.
Spis treści
- Jak poziom cholesterolu wpływa na oczy?
- Nieprawidłowy cholesterol - zagrożenie dla wzroku
- Gdy wysoki cholesterol pogarsza wzrok - pierwsze symptomy
- Czy cholesterol może wpływać na wygląd oczu?
- Niski cholesterol a oczy
- Wpływ cholesterolu na oczy - jak zadbać o wzrok?
Jak poziom cholesterolu wpływa na oczy?
Poziom cholesterolu w kontekście zdrowia to temat bardzo ważny. Powszechnie znane są zależności w odniesieniu do kondycji serca, pracy układu krążenia. Pamiętajmy, że cholesterol jest niezbędny dla zdrowia, a w pewnym uproszczeniu dla edukacji w tej kwestii, rozróżnia się cholesterol zły i dobry.
Cholesterol to związek organiczny, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania komórek. Jest budulcem błon komórkowych, bierze udział w produkcji hormonów i wpływa na pracę mózgu. Mówiąc o zwiększonym ryzyku rozwoju wielu chorób, mamy na myśli właśnie ten zły cholesterol.
Sprawdź też >> jak menopauza wpływa na oczy
Nieprawidłowy cholesterol - zagrożenie dla wzroku
Oddziaływanie cholesterolu na wzrok i oczy jest zazwyczaj rezultatem złożonych zależności i związków przyczynowo-skutkowych. Podwyższony poziom cholesterolu bardzo często jest związany z problemem nadwagi. To z kolei jest czynnik rozwoju cukrzycy, która także ma destrukcyjny wpływ na kondycję wzroku. Nierzadko osoby cierpiące na nadwagę, mają też kłopoty z tarczycą, która może powodować schorzenia okulistyczne. Sprawdź jak choroba Hashimoto wpływa na wzrok.
>> Porównaj to z orbitopatią tarczycową
Zjawiska towarzyszące nieprawidłowemu cholesterolowi to także nadciśnienie tętnicze, które w kontekście oczu oznacza problemy z ciśnieniem w oku oraz z jaskrą.
Podwyższony poziom cholesterolu we krwi powoduje odkładanie się blaszek miażdżycowych wewnątrz naczyń krwionośnych. Brak drożności dotyka więc również siatkówkę i nerw wzrokowy. Tętnice łączące krwiobieg z siatkówką są mikronaczyniami i nawet niewielki zator może wpłynąć na pogorszenie zdolności widzenia. Jeśli blaszki miażdżycowe (tzw. blaszki Hollenhorsta) dostaną się do siatkówki, może to doprowadzić do nieodwracalnych zmian.
Zwężenia naczyń oka skutkują:
- uszkodzeniem struktur wewnętrznych
- pogorszonym ukrwieniem tkanek oka
- mikrozakrzepami, które mogą prowadzić do nagłej utraty wzroku (np. zakrzep żyły środkowej siatkówki).
Gdy wysoki cholesterol pogarsza wzrok - pierwsze symptomy
Zmiany wywoływane przez podwyższony poziom cholesterolu, nie są gwałtowne. Procesy te często przebiegają stopniowo i na przestrzeni lat mogą pozostawać niezauważalne lub nieznaczne.
Charakterystyczne symptomy wskazujące na wpływ cholesterolu na oczu, to męty w oku, czyli niewielkie plamki w polu widzenia. Początkowo stanowią niewielki dyskomfort, ale z czasem stają się coraz bardziej dokuczliwe. Ograniczają widzenie i utrudniają codzienne czynności.
Czy cholesterol może wpływać na wygląd oczu?
Dla okulistów wiele nieprawidłowości dotyczących narządu wzroku, może być łatwo zauważalnych nawet bez specjalistycznych badań. Należy do nich zjawisko nazywane arcus senilis, które oznacza niebieską lub szarą obwódkę otaczającą tęczówkę. W obwodowej strefie rogówki dochodzi do nagromadzenia się złogów tłuszczowych, które przyjmują postać pierścienia okalającego tęczówkę. Zbyt wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów u osób przed 45. rokiem życia ujawnia się właśnie w tej postaci.
Jeśli zaś niebieska obwódka oka występuje u seniorów - jest ona symptomem postępujących procesów starzenia. W literaturze fachowej nazywa się to obwódką starczą)
Podwyższony cholesterol może objawiać się także w postaci kępek żółtych (xanthelasma). Powstają w wyniku odkładania się złogów w formie zmian skórnych na powiekach okolicach oczu. Najczęściej występują one na powiekach górnych, ale możliwe jest to również na powiekach dolnych.
Czy okulista może wykryć wysoki cholesterol? Oprócz kępek żółtych, które nie zawsze ujawniają się u osób z nieprawidłowościami, objawy mogą zostać zauważone np. w badaniu dna oka. Niedrożność naczyń jest diagnozowana za pośrednictwem angiografii.
Niski cholesterol a oczy
O kłopotach wynikających z nieprawidłowego poziomu cholesterolu mówi się najczęściej w odniesieniu do wysokich parametrów. Ale pamiętajmy, że cholesterol jest niezbędny, dlatego zbyt niski jego poziom także może mieć negatywny wpływ na oczy. Odgrywa on istotną rolę w produkcji łez i pracy gruczołów Meiboma. Warstwa lipidowa jest częścią filmu łzowego, więc niedobory w tym zakresie mogą spowodować zespół suchego oka.
Cholesterol stanowi ważny składniki błon komórkowych i jest potrzebny dla prawidłowej budowy struktury siatkówki. Poziom HDL (tzw. dobrego cholesterolu) poniżej normy wiązano w niektórych badaniach z większym ryzykiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD).
Diagnostyka AMD, wczesnych zmian cukrzycowych i zakrzepów żylnych jest prowadzona dzięki badaniu optycznej tomografii koherentnej OCT.
Wpływ cholesterolu na oczy - jak zadbać o wzrok?
Chcąc zadbać o całokształt zdrowia, w tym także o kondycję wzroku, musimy pamiętać, że wiele procesów metabolicznych odbywa się w połączeniu z mnóstwem innych warunków. Dlatego nie da się wyodrębnić czy odseparować pewnych spraw. Jeśli chcesz cieszyć się dobrym zdrowiem, w tym także dobrym widzeniem, musisz zwrócić uwagę na styl życia.
Zdrowy sposób odżywiania to codzienna porcja witamin i minerałów, czyli świeże warzywa, owoce oraz jak najwięcej nisko przetworzonych produktów. To także źródła ważnej dla oczy luteiny.
Aktywność fizyczna i unikanie alkoholu pozwala zredukować unormować poziom cholesterolu. Zgubny nałóg palenia papierosów szkodzi także Twoim oczom!
Pamiętaj o systematycznych badaniach kontrolnych. Zarówno tych ogólnych, w których zleca się badanie lipidogramu (czyli bezpośrednio na cholesterol), jak badania wzroku.
Bibliografia:
Yu He, Ming-zhao Qin, Kai Cao, Yong-peng Zhang, Xuan Jiao, Zheng Zhang, Guo-hong Wang, Qi Liu, Qian Liu, Jin-bao Ma, Xue Jiang, Cai-xia Guo, Assessment of the impact of low-density lipoprotein cholesterol on retinal vessels using optical coherence tomography angiography [w:] Lipids in Health and Disease, 16 September 2024, Volume 23, article number 301 (dostęp: 29.09.2025).
Shiming Wang, Xianyi Bao, Hyperlipidemia, Blood Lipid Level, and the Risk of Glaucoma: A Meta-Analysis [w:] Investigative Ophthalmology & Visual Science 2019 Mar 1;60(4) (dostęp: 29.09.2025).
M. Nägele, J. Barthelmes, V. Ludovici, S. Cantatore, M. Frank, F. Ruschitzka, A. Flammer, I. Sudano, Retinal microvascular dysfunction in hypercholesterolemia [w:] Journal of Clinical Lipidology 2018 Nov-Dec;12(6) (dostęp: 29.09.2025).
I. Piotrowiak, B. Kałużny, Obwódka starcza – objaw kliniczny zwiększonego ryzyka sercowo-naczyniowego? [w:] Magazyn Lekarza Okulisty 7(3) 2013 (dostęp: 29.09.2025).
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
