Neurologiczne zaburzenia widzenia – przyczyny, objawy, leczenie

Neurologiczne zaburzenia widzenia mogą mieć różnorodne objawy. Obok zaburzeń okulistycznych, stanowią częstą przyczynę pogorszenia ostrości wzroku i innych dolegliwości. Neurologicznym zaburzeniom widzenia często towarzyszą także inne problemy zdrowotne. Czym różnią się neurologiczne zaburzenia widzenia od okulistycznych i jakie są ich źródła?

Czego dowiesz się z tego artykułu:

• Neurologiczne zaburzenia widzenia – czym różnią się od okulistycznych?
• Neurologiczne zaburzenia widzenia – objawy
• Przyczyny neurologicznych zaburzeń widzenia
• Diagnostyka neurologicznych zaburzeń widzenia
• Leczenie neurologicznych zaburzeń widzenia

Neurologiczne zaburzenia widzenia – czym różnią się od okulistycznych?

Zaburzenia widzenia, zarówno neurologiczne jak i okulistyczne, mogą objawiać się w zbliżony sposób.  Na czym więc polega różnica? Co to dokładnie oznacza, że dolegliwości są neurologiczne? To oznacza, że przyczyna zaburzeń tkwi w działaniu obwodowego lub ośrodkowego układu nerwowego. Tym obszarem ludzkiego organizmu zajmuje się neurologia.

Zdolność widzenia rozpoczyna się oczywiście od gałek ocznych. Kolejnym etapem tego procesu jest droga łącząca oko z mózgiem. Impulsy docierają do kory mózgowej poprzez nerw wzrokowy. I to właśnie problemy tego odcinka wywołują trudności, które określamy jako neurologiczne zaburzenia widzenia. Nieprawidłowości mogą być wywołane patologicznymi zmianami w różnych sferach. Zobaczy czym są druzy tarczy nerwu wzrokowego.

Neurologiczne zaburzenia widzenia – objawy

Zaburzenia widzenia o podłożu neurologicznym mają różnorakie formy. Neuropatia nerwu wzrokowego jest określeniem pewnej grupy dolegliwości, które mają bezpośredni związek z działanie odcinka łączącego oko z korą mózgową. Wiele zależy od pierwotnej przyczyny. Istotną różnicą wobec okulistycznych zaburzeń widzenia, są ich nagłe objawy. Powszechnie występujące wady wzroku lub schorzenia oczu takie jak zaćma, rozwijają się powoli. Trudności z widzeniem dają o sobie znać stopniowo.

Pacjenci trafiają najczęściej do specjalisty z powodu:

• utraty ostrości widzenia
• mroczków i męty
• chwilowego zaniewidzenia
• niektóre metamorfopsje
• zaburzeń widzenia barw
• śniegu optycznego

U osób doświadczających neurologicznych zaburzeń widzenia występują nieprawidłowości w polu widzenia. Może tu występować jego zawężenie lub częściowe ubytki. W wielu przypadkach pojawia się zjawisko światłowstrętu.

Przyczyny neurologicznych zaburzeń widzenia

Przyczyny neurologicznych zaburzeń widzenia to dość obszerny zakres problemów zdrowia. Niektóre z nich są związane bezpośrednio z narządem wzroku, jak np. obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.  W badaniach okulistycznych są widoczne ich objawy. W tym obszarze możliwy jest także rozwój zapalenia nerwu wzrokowego.

Do przyczyn związanych z neurologicznymi zaburzeniami widzenia zaliczamy migrenę oczną.  Podczas jej epizodów ataki dojmującego bólu głowy współwystępują z charakterystycznym falowaniem obrazu, drganiami itp.

Zaburzenia widzenia bywają niekiedy symptomami poważnych chorób neurologicznych. Należy do nich stwardnienie rozsiane. Pacjenci dotknięci tą chorobą doświadczają m.in. podwójnego widzenia. Lekarze diagnozują u osób z zaburzeniami widzenia różnego rodzaju neuropatie. Istnieją także bardziej złożone zależności zaburzeń widzenia na tle neurologiczno – psychiatrycznym w przypadku depresji i chorób nerwowych.

Sygnały wskazujące na neurologiczne podłoże zaburzeń widzenia, jest jednoczesne występowanie bólu głowy, mdłości, problemów z równowagą. Pacjenci skarżą się kłopoty z koordynacją ruchów i uczuciem drętwienia różnych części ciała. Reakcje ze strony układu nerwowego mogą być wynikiem zatruć pokarmowych lub kontaktu z toksycznymi substancjami.

Do przyczyn neurologicznych zaburzeń widzenia zaliczamy nowotwory oka, oczodołu oraz w szerszym ujęciu nowotwory w obrębie głowy (np. glejak). Pod uwagę należy wziąć także:

• udar mózgu
• tętniak
• wzrost ciśnienia śródczaszkowego

Diagnostyka neurologicznych zaburzeń widzenia

Pacjent zgłaszający się do lekarza z zaburzeniami widzenia, w pierwszej kolejności jest badany przez okulistę. Szeroki zakres badań wzroku obejmuje przedni i tylny odcinek oka. Niezbędne jest w takich przypadkach badanie dna oka, które należy do jednego z podstawowych badań w gabinecie okulistycznym.

Istnieją liczne wskazania do przeprowadzenia badania w lampie szczelinowej. Jeśli istnieje podejrzenie choroby nowotworowej, wykonuje się USG gałki ocznej. Do oceny struktur oka za pomocą ultradźwięków stosuje się UBM oka.

Leczenie neurologicznych zaburzeń widzenia

Leczenie neurologicznych zaburzeń widzenia zależy od postawionej diagnozy. Jeśli schorzenie, z którym zgłosił się pacjent, wykracza poza kompetencje okulisty – zostanie on skierowany do neurologa. Najważniejsze jest zawsze leczenie choroby pierwotnej, bowiem neurologiczne zaburzenia wzroku są objawem, a nie przyczyną. Istnieje wiele sytuacji, w których konieczna jest współpraca lekarzy różnych specjalności. Niektóre przypadki patologicznych zmian wymagają na różnych etapach leczenia konsultacji z okulistą, onkologiem i neurologiem.
 

Bibliografia:

1. A. Toosy, D. Mason, D. Miller, Optic neuritis [w:] The Lancet. Neurology 2014 Jan;13(1) (dostęp: 05.07.2023).
2. R. Dhanapalaratnam, M. Markoulli, A. Krishan, Disorders of vision in multiple sclerosis [w:] Clinical & experimental optometry 2022 Jan;105(1) (dostęp: 05.07.2023).
3. C. Lueck, Loss of vision [w:] Practical neurology 2010 Dec;10(6) (dostęp: 05.07.2023).