Jaskra - etiologia, objawy, rozpoznanie, leczenie

aktualizacja: 12.11.2021

Często słysząc nazwę tej choroby kojarzymy ją z osobami starszymi. Nie jest to błędne myślenie, ale jednocześnie nie do końca prawdziwe, ponieważ na tę chorobę zapaść może każdy.  Dobrze jest więc profilaktycznie się czegoś o niej dowiedzieć.

Jaskra - co to jest? 

Jaskra jest chorobą, w trakcie której dochodzi do wzrostu ciśnienia śródgałkowego, które prowadzi do uszkodzeń włókien nerwów siatkówki, czyli w konsekwencji do pogorszenia się pola widzenia (efekt widzenia przez dziurkę od klucza), a w skrajnych przypadkach do całkowitej utraty widzenia^[1].

Jaskra - etiologia

Prawidłowe ciśnienie w oku powinno wynosić między 10 a 21 mm Hg. U chorych na jaskrę wartości te są wyższe, a związane jest to z zaburzonym rytmem wytwarzania i odpływu cieczy wodnistej oka. Odpływ płynu wodnistego ulokowany jest w kącie przesączania, czyli w kącie utworzonym pomiędzy rogówką a tęczówką. Utrudniony odpływ spowodowany może być przez:

• niedrożne otwory beleczkowate, które stanowią drogę przedostania się płynu do krwiobiegu, czyli są pewnego rodzaju „kratką ściekową” mamy tu do czynienia z jaskrą otwartego kąta,
• zetknięcie lub zrośnięcie tęczówki z rogówką, powodujące tym samym zamknięcie drogi ujścia płynu do drożnego beleczkowania w takim przypadku jest to jaskra zamkniętego kąta

Jaskra objawy

Choroba ta przez wiele lat może nie dawać o sobie znać, ze względu na powolność narastających objawów. Mogą jednak pojawić się również ostre objawy jaskry takie jak nudności i wymioty, widzenie tęczowych kół wokół punktów światła, silny ból oczu i głowy. Często wśród ostrych objawów jaskry występuje również obfite pocenie oraz spowolniona akcja serca.

Najczęstsze objawy jaskry:

• wzrost ciśnienia w oku,
• pojawienie się mroczków jaskrowych, czyli ubytków w polu widzenia, które w końcowym stadium przybiera formę widzenia lunetowego „jak przez dziurkę od klucza”,
• widzenie kół tęczowych wokół źródeł światła,
• pogorszenie ostrości wzroku,
• światłowstręt,
• odczuwanie bólu oka i nad okiem,
• jako objaw obwodowy nudności i wymioty. 

Jaskra - rozpoznanie

Lekarz okulista diagnozę postawić może po wykonaniu badań: z oceną tarczy nerwu wzrokowego, pomiarze ciśnienia wewnątrzgałkowego, pachymetrii, badaniu pola widzenia i badaniu obrazowym oceniającym stan nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwowych, gonioskopowym badaniu kąta przesączania oraz badaniu obrazowym przedniego odcinka oka za pomocą tomografii optycznej^[2]. Dokładny obraz sytuacji zdrowotnej pacjenta można uzyskać dzięki biometrii oka.

Jaskra przyczyny

Oprócz znajomości objawów jaskry, warto wiedzieć również jakie są jej przyczyny i czy znajdujemy się w grupie ryzyka zachorowania na tę chorobę.

Wśród przyczyn jaskry można wymienić te najpopularniejsze:

• miażdżyca oraz cukrzyca,
• dziedziczenie, czyli skłonności genetyczne,
• doświadczanie przewlekłego stresu,
• nadciśnienie,
• miopia, czyli krótkowzroczność.

Jaskra leczenie

Leczyć jaskrę możemy farmakologicznie jak i operacyjnie - poprzez zabieg witrektomii. Innym zabiegiem wykorzystywanym do leczenia jaskry jest irydotomia laserowa.

Leki mają za zadanie zmniejszyć wydzielanie cieczy wodnistej lub ułatwić jej odpływ. Natomiast leczenie operacyjne uratuje wzrok przed dalszymi zniszczeniami nie cofnie już jednak tak samo jak i leki, nabytych uszkodzeń. Pamiętajmy, by regularnie badać nasze oczy.

[1] za: https://instytutoka.pl/jaskra [dostęp:12.11.2021]

[2] za: https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/jaskra/73325,jaskra [dostęp: 12.11.2021]