Zwichnięcie soczewki – co to oznacza?

Zwichnięcie soczewki to rodzaj uszkodzenia gałki ocznej. Więzadełka, które utrzymują soczewkę oka we właściwym miejscu zostają zerwane lub zbytnio naciągnięte. Z tego powodu dochodzi do przemieszczenia się soczewki oka. Do zwichnięcia soczewki może dojść w wyniku urazu lub ze względu na choroby wrodzone.

• Zwichnięcie soczewki – na czym polega
• Przyczyny zwichnięcia soczewki
• Objawy zwichnięcia soczewki i powikłania
• Diagnostyka zwichnięcia soczewki
• Leczenie zwichniętej soczewki

Zwichnięcie soczewki – na czym polega

Zwichnięcie soczewki, nazywane także jej podwichnięciem, polega na przerwaniu obwódki rzęskowej utrzymującej soczewkę pośrodku źrenicy. Może dojść w takiej sytuacji do zupełnego zerwania więzadełek lub do ich bardzo silnego naciągnięcia. Lekarze rozróżniają dwa rodzaje tego problemu:

• częściowe zwichnięcie soczewki – nazywane wówczas podwichnięciem, gdy soczewka ulega przemieszczeniu, przez co w źrenicy widoczny jest brzeg soczewki;
• całkowite zwichnięcie soczewki – gdy soczewka pozbawiona zaczepienia przesuwa się w kierunku przedniej komory oka, lub przemieszcza się do komory ciała szklistego.

Przyczyny zwichnięcia soczewki

Przyczyny zwichnięcie soczewki są dwojakiego rodzaju. Pierwszy to uraz gałki ocznej spowodowany uderzeniem, dostaniem się do oka ciała obcego. Lekarze mają do czynienia z uszkodzeniami tego rodzaju, które są konsekwencją wypadków komunikacyjnych, urazów doznanych podczas aktywności sportowych, pobicia. Zwichnięcie soczewki bywa spowodowane brakiem zachowania ostrożności podczas różnych prac gospodarczych. Nieprzestrzeganie zasad BHP często jest powodem wypadków w miejscach pracy.

Podwichnięcie soczewki bywa też wywołane chorobą genetyczną, polegającą na wadach różnych układów organizmu, w tym także w budowie oka. Najczęściej zwichnięcie soczewki na tle chorób dotyczy:

• zespołu Marfana
• zespołu Weilla-Marchesaniego
• zespołu Alporta
• homocystynurii
• hiperlizynemii
• zespołu Ehlersa-Danlosa
• zespole Crouzona
• chorobie Refsuma

Zwichnięcie soczewki jest spotykane także u chorych z:

• zespołem Sturge’a-Webera
• zespołem Kniesta
• zespołem Pierre’a Robina
• zespołem Wildervancka
• zespołem Conradiego
• zespołem Pfaundlera

Objawy zwichnięcia soczewki i powikłania

Objawem zwichnięcia soczewki jest pogorszenie wzroku. W zależności od stopnia przemieszczenia, osłabienie może być odczuwalne z różnym nasileniem. Brak prawidłowo umiejscowionej na źrenicy soczewki powoduje, że osoba dotknięta tą przypadłością widzi jak przy zaawansowanej dalekowzroczności.

Zwichnięcie soczewki oznacza najczęściej kilka niebezpiecznych powikłań. Przesunięcie się soczewki do przedniej komory oka wywołuje ostry atak jaskry. Wówczas pacjent odczuwa:

• silny ból głowy
• ból oka
• nadmierne łzawienie
• zaczerwienienie oka
• światłowstręt

Zwichnięcie soczewki w postaci przemieszczenia do tylnej komory oka może nie objawiać się w sposób natychmiastowy. Ten rodzaj uszkodzenia także wywołuje po pewnym czasie symptomy jaskry. Zwichnięciu soczewki towarzyszy czasem zapalenie błony naczyniowej.

Kolejnym poważnym powikłaniem, które może nastąpić w wyniku zwichnięcia soczewki, jest odwarstwienie siatkówki. Ten problem wymaga szybkiej reakcji, ponieważ postęp uszkodzenia grozi całkowitą utratą wzroku.

Diagnostyka zwichnięcia soczewki

Rozpoznanie zwichnięcia soczewki polega na dokonaniu oceny różnych części gałki ocznej. Dzięki metodzie UBM oka lekarz może sprawdzić stan rogówki, komory przedniej i innych sfer. Daje się wówczas zauważyć, że źrenica reaguje prawidłowo na światło, ale widoczne są pewne zniekształcenia. Po rozszerzeniu źrenicy uwidacznia się przemieszczona soczewka, przy czym dno oka pozostaje bez zmian.

Przy podejrzeniu zwichnięcia soczewki wykonywane jest badanie ciśnienia w oku. Gdy wyniki badań potwierdzają problem – konieczne będzie oznaczenie refrakcji oraz określenie długości osiowej za pomocą biometrii.

Podczas diagnostyki zwichnięcia soczewki, jeśli są trudności w ocenie tylnego odcinka gałki ocznej – lekarz może skierować pacjenta na badanie USG oka.

Leczenie zwichniętej soczewki

Leczenie zwichniętej soczewki, jeśli przemieszczenie jest jedynie częściowe, polega na wyrównywaniu wady wzroku za pomocą soczewek kontaktowych lub okularów korekcyjnych.

>> Interesują Cię modne i stylowe okulary korekcyjne? Zapraszamy do sklepu wOkularach.pl

Jeśli zwichnięcie soczewki wywołało ostry atak jaskry, konieczne jest jej operacyjne usunięcie. Chirurgiczne leczenie jest wskazane w przypadku ryzyka całkowitego zwichnięcia soczewki. Lensektomia z witrektomią polega na usunięciu uszkodzonej soczewki i wszczepieniu soczewki sztucznej, podobnie jak podczas operacji zaćmy.

Osoby, u których przeprowadzono leczenie zwichniętej soczewki, powinni pozostawać pod stałą kontrolą lekarza i zgłaszać systematycznie na badania. Częstotliwość wizyt kontrolnych jest dostosowywana do indywidualnej sytuacji pacjenta.
 
 

Bibliografia:

1. A. Dogaroiu, C. Dogaroiu, C. Tataru, Ectopia lentis surgery in Marfan's syndrome: from "couching" to the use of intracapsular tension rings [w:] Romanian Journal of Ophthalmology 2022 Jan-Mar;66(1) (dostęp: 19.09.2023).
2. M. Sadiq, D. Vanderveen, Genetics of ectopia lentis [w:] Seminars in Ophthalmology 2013 Sep-Nov;28 (dostęp: 19.09.2023).
3. L. Arbisser, Improving ectopia lentis surgical results [w:] American Academy of Ophthalmology 2014 Apr. 21 (dostęp: 19.09.2023).
4. K. Kanigowska, M. Grałek, Lens dislocation in children [w:] Klinika Oczna 2003 vol. 108 (dostęp: 19.09.2023).