Dlaczego Twoje soczewki kontaktowe wysychają i jak temu zapobiec?
Noszenie soczewek kontaktowych to wygodna alternatywa dla okularów, zapewniająca większą swobodę i wyraźne widzenie w każdych warunkach. Jednak wiele osób skarży się na uczucie suchości oczu i dyskomfort związany z wysychaniem soczewek w trakcie dnia. Problem ten może być frustrujący i zniechęcający. W niniejszym artykule wyjaśniamy, dlaczego soczewki kontaktowe mogą wysychać, jakie czynniki na to wpływają oraz jak skutecznie temu zapobiegać, by cieszyć się komfortem przez cały dzień.
Najważniejsze informacje:
- Czym jest wysychanie soczewek kontaktowych?
- Najczęstsze przyczyny wysychania soczewek kontaktowych
- Jak zapobiec wysychaniu soczewek kontaktowych?
- Kiedy warto skonsultować problem ze specjalistą?
Czym jest wysychanie soczewek kontaktowych?
Zanim przejdziemy do przyczyn, warto zrozumieć, czym właściwie jest wysychanie soczewek kontaktowych. W rzeczywistości nie chodzi o całkowite wysuszenie soczewki, lecz o utrzymanie równowagi wodnej na jej powierzchni. Soczewki miękkie składają się w dużej części z wody (nawet do 70% ich masy) i wymagają stałego nawilżenia, by zachować elastyczność i przepuszczalność tlenu.
Gdy ilość filmu łzowego maleje lub jego jakość się pogarsza, soczewka traci swoje właściwości - staje się szorstka, mniej przezroczysta i zaczyna drażnić powierzchnię oka. Efektem tego jest uczucie suchości, pieczenia, piasku pod powiekami, a czasem też pogorszenie widzenia.
>>> Dowiedz się: co oznacza uwodnienie w soczewkach i czy jest ważne?
Najczęstsze przyczyny wysychania soczewek kontaktowych
Niewłaściwe nawilżenie oka – zaburzenia filmu łzowego
Film łzowy to cienka warstwa płynu, która chroni i nawilża powierzchnię oka. Składa się z trzech części, a każda z nich pełni ważną funkcję:
- część lipidowa zapobiega parowaniu łez,
- część wodna nawilża i wypłukuje drobnoustroje,
- część mucynowa umożliwia równomierne rozprowadzenie łez po powierzchni oka.
Gdy film łzowy jest niestabilny, soczewka traci naturalną poduszkę wilgoci. Może się to zdarzyć np. w przypadku zespołu suchego oka, czyli przewlekłego stanu, w którym organizm nie produkuje wystarczającej ilości łez lub są one niskiej jakości.
Długotrwała praca przy komputerze
Osoby korzystające intensywnie z ekranów – komputerów, telefonów czy tabletów – znacznie rzadziej mrugają. W normalnych warunkach człowiek mruga średnio 15–20 razy na minutę, ale przy skupieniu wzroku na ekranie ta liczba może spaść nawet do 5 razy. Mniej mrugnięć to mniej rozprowadzonych łez, a to prosta droga do wysychania soczewek.
Rodzaj materiału, z którego wykonana jest soczewka
Soczewki kontaktowe mogą być wykonane z materiałów takich jak:
- Hydrożel – zawierają dużo wody, ale mają niższą przepuszczalność tlenu.
- Silikon-hydrożel – mają mniejszą zawartość wody, ale dużo lepszą przepuszczalność tlenu.
Paradoksalnie, soczewki z większą zawartością wody (hydrożelowe) mogą szybciej odwadniać się w suchym środowisku, bo oddają wodę do otoczenia. Silikonowo-hydrożelowe, mimo niższej zawartości wody, lepiej utrzymują nawilżenie przez cały dzień, zwłaszcza w trudnych warunkach.
>>> Sprawdź: jak zmienia się komfort noszenia soczewek w różnych porach roku?
Niekorzystne środowisko – klimatyzacja, ogrzewanie, wiatr
Suche powietrze to wróg soczewek kontaktowych. Klimatyzowane pomieszczenia, ogrzewane zimą biura czy podróż samolotem – to sytuacje, które znacznie przyspieszają parowanie filmu łzowego. W efekcie soczewki szybko stają się suche i niekomfortowe.
>>> Dowiedz się: jak korzystać z soczewek w okresie sezonu grzewczego?
Złe dopasowanie soczewek lub zbyt długi czas noszenia
Źle dobrana soczewka, np. o niewłaściwej średnicy, krzywiźnie lub typie materiału, może zaburzać prawidłowe rozprowadzenie łez. Również noszenie soczewek dłużej niż zaleca producent (np. spanie w soczewkach dziennych) prowadzi do ich przesuszenia i zwiększonego ryzyka powikłań.
Jak zapobiec wysychaniu soczewek kontaktowych?
Zadbaj o prawidłowe nawilżenie oka – stosuj krople nawilżające
Regularne stosowanie kropli nawilżających pomaga utrzymać film łzowy w dobrej kondycji. Wybieraj produkty bez konserwantów, zwłaszcza jeśli używasz ich często – konserwanty mogą podrażniać oko i pogarszać problem suchości.
Jeśli masz zdiagnozowany zespół suchego oka, warto sięgnąć po preparaty zawierające kwas hialuronowy, lipidy lub inne substancje odbudowujące warstwę lipidową filmu łzowego.
Rób regularne przerwy od ekranu
Podczas pracy przy komputerze stosuj zasadę 20-20-20: co 20 minut popatrz na obiekt oddalony o 20 stóp (ok. 6 metrów) przez 20 sekund. Pozwoli to oczom odpocząć i pobudzi odruch mrugania.
Warto też świadomie częściej mrugać – nawet jeśli początkowo będzie to wymagać uwagi.
Zmień materiał lub rodzaj soczewek
Jeśli często odczuwasz suchość, porozmawiaj z okulistą lub optometrystą o zmianie rodzaju soczewek. Nowoczesne silikonowo-hydrożelowe soczewki, zawierające np. technologię zatrzymywania wilgoci (HydraGlyde, MoistureSeal, SmarTears), mogą znacząco poprawić komfort.
Niektóre soczewki zawierają też substancje nawilżające wbudowane w materiał soczewki, które uwalniają się stopniowo w trakcie dnia.
Unikaj suchego powietrza i chroń oczy przed wiatrem
W pomieszczeniach używaj nawilżaczy powietrza, unikaj bezpośredniego nawiewu z klimatyzatora czy grzejnika. Podczas jazdy rowerem lub spaceru w wietrzny dzień noś okulary przeciwsłoneczne – pomogą one chronić film łzowy przed zbyt szybkim parowaniem.
Przestrzegaj zasad higieny i czasu użytkowania soczewek
Nigdy nie przekraczaj czasu noszenia soczewek określonego przez producenta. Nie śpij w soczewkach, jeśli nie są do tego przeznaczone. Stosuj odpowiednie płyny pielęgnacyjne i pamiętaj o regularnej wymianie pojemniczka – minimalizuje to ryzyko infekcji i podrażnień, które mogą nasilać uczucie suchości.
Kiedy warto skonsultować problem ze specjalistą?
Jeśli mimo stosowania powyższych zaleceń nadal odczuwasz suchość, pieczenie lub dyskomfort podczas noszenia soczewek, konieczna może być konsultacja z okulistą lub optometrystą. Specjalista może:
- ocenić czas przerwania filmu łzowego,
- wykonać testy ilości i jakości łez (np. test Schirmera),
- dobrać soczewki o innej konstrukcji, bardziej odpowiednie do Twojej rogówki,
- zaproponować leczenie, jeśli przyczyną jest zespół suchego oka lub alergia.
Bibliografia:
- Ambroziak , A.M. 2014. Ocular surface and contact lenses. OphthaTherapy. Therapies in Ophthalmology. 1, 1 (Mar. 2014), 48-54.
- https://www.jnjvisioncare.pl/edukacja/quick-learning-by-topic/komfort/odczuwanego-podczas-uzytkowania-miekkich-soczewek-kontaktowych
- Krysztofiak K., Badanie procesu dehydratacji w hydrożelowych i silikonowo-hydrożelowych soczewkach kontaktowych, Rozprawa doktorska UAM, Poznań 2015.
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
