Ortoptysta – kto to? Czym się zajmuje?

Ortoptysta to specjalista w zakresie widzenia obuocznego, potocznie nazywany rehabilitantem oczu. Jest to profesja wciąż relatywnie mało znana w Polsce, jednak konieczna do bezinwazyjnego rozwiązywania licznych problemów ze wzrokiem. W takim razie – kim jest ortoptysta, co robi i jakimi problemami się zajmuje? Wszystkiego dowiesz się u nas!

• Kim jest ortoptysta? Co robi?
• Kim jest ortoptysta? Czy to lekarz?
• Ortoptysta – kto to? Jak wygląda badanie ortoptyczne?
• Ortoptysta a optometrysta – czym się różnią te dwa zawody?
• Gdzie przyjmuje ortoptysta? NFZ i gabinety prywatne

W Polsce ten zawód znany jest dopiero od 1979 roku. To właśnie wtedy po raz pierwszy w kraju otwarty został Wydział Ortoptyczny na uczelni Medyczne Studium Zawodowe nr 1 w Krakowie.

Kim jest ortoptysta? Co robi?

Sekret profesji ortoptysty zdradza już samo pochodzenie słowa – jest ono połączeniem greckich słów orthos, oznaczającego „proste” oraz opticos, czyli wzrok. Ortoptysta zajmuje się więc diagnozowaniem i leczeniem dysfunkcji widzenia obuocznego i innych problemów, takich jak:

• Zez – tutaj dowiesz się, czym jest i jak go rozpoznać. To właśnie z tą chorobą najwięcej osób zgłasza się do gabinetu ortoptysty.
• Leniwe oko.
• Nieprawidłowa koordynacja wzrokowo-ruchowa – czyli ręka-oko. Jej usprawnienie jest szczególnie ważne w przypadku dzieci i dorosłych po urazach neurologicznych.
• Zaburzenia akomodacji oka – czyli brak umiejętności poprawnego postrzegania przedmiotów znajdujących w różnych odległościach. Najczęściej jest skutkiem starczowzroczności – w tych przypadkach ortoptysta pomaga wzmocnić oczy i złagodzić jej objawy.

Główną metodą, którą ortoptysta posługuje się w trakcie rehabilitacji wzrokowej to specjalistyczne ćwiczenia oczu – tutaj znajdziesz 8 technik na wzmocnienie oczu. Są one dobierane indywidualnie do każdego pacjenta, aby pobudzić do pracy słaby narząd wzroku, stymulować obszar mózgu odpowiadający za kontrolę oczu i tym poprawić ich koordynację. Jest to jedna z metod wspomagających funkcjonowanie pacjentów dotkniętych małooczem.

Ortoptyści pracują z pacjentami w każdym wieku – od bardzo małych dzieci z pierwszymi objawami schorzenia, po osoby starsze. Na konsultację może udać się każdy ten, kto skarży się na powyższe problemy.

Kim jest ortoptysta? Czy to lekarz?

Ortoptysta jest zawodem medycznym w zakresie zdrowia oczu, jednak nie wymaga ukończenia studiów medycznych – nie jest więc lekarzem. To zawód medyczny w zakresie zdrowia oczu, który można wykonywać po ukończeniu technicznej szkoły policealnej na kierunku ortoptyka. Aby zapewnić najwyższy poziom opieki medycznej, leczenie odbywa się w ścisłej współpracy technika ortoptysty i lekarza okulisty. 

Kwalifikacje, którymi dysponuje ortoptysta to więc przeprowadzanie szerokiego zakresu badań okulistycznych i bezinwazyjne, czyli nieoperacyjne leczenie zaburzeń widzenia obuocznego. Odbywa się ono za pomocą nie tylko ćwiczeń, lecz również doboru soczewek kontaktowych lub okularów dla korekcji widzenia obuocznego.

Ortoptysta – kto to? Jak wygląda badanie ortoptyczne?

Czego spodziewać się na badaniu w gabinecie ortoptysty? Diagnozę poprzedza badanie ostrości wzroku, aby stwierdzić lub wykluczyć wadę refrakcji – krótkowzroczność i dalekowzroczność, a także astygmatyzm. W trakcie badania odbywa się również ocena jakości widzenia obuocznego, sprawności gałek ocznych oraz akomodacji oka.

W przypadku podejrzenia zeza, ortoptysta szczegółowo bada ustawienia gałek ocznych przy użyciu specjalistycznego sprzętu - synoptoforu. Dzięki temu można otrzymać dokładny kąt ich odchylenia, stwierdzić zakres choroby i dobrać odpowiednie leczenie.

Ortoptysta a optometrysta – czym się różnią te dwa zawody?

Niektórzy zastanawiają się – jaka jest różnica pomiędzy ortoptystą a optometrystą? To podobnie brzmiące zawody w obszarze zdrowia oczu, jednak o innej specjalizacji. Jak już wiesz, ortoptysta to swego rodzaju rehabilitant oczu, który w bezinwazyjny sposób leczy zeza i inne problemy z widzeniem obuocznym.

Optometrysta zajmuje się zaś głównie diagnostyką wad refrakcji oraz ich korekcją, czyli doborem okularów oraz soczewek kontaktowych. Często Ci specjaliści współpracują ze sobą w trakcie wielopoziomowego leczenia, łącznie z lekarzem okulistą. Nie wiesz, kto lepiej przeprowadzi badanie wzroku – okulista czy optometrysta? W tym wpisie rozwiejemy Twoje wątpliwości.

Gdzie przyjmuje ortoptysta? NFZ i gabinety prywatne

Usługi medyczne są świadczone przez ortoptystów zarówno w gabinetach prywatnych, jak i na NFZ. Jeśli chcesz udać się na badanie do ortoptysty, znajdziesz go w następujących miejscach:

• Gabinety ortoptyczne
• Poradnie leczenia zeza
• Szpitalne oddziały okulistyczne
• Przychodnie

Wiesz już, do kogo się udać w przypadku problemów z widzeniem i czego spodziewać się na badaniu ortoptycznym. Zadbaj o zdrowie swoich oczu i wybierz się na konsultację, jeśli tego potrzebujesz!

Bibliografia:

Mayo Clinic College of Medicine and Science, Orthoptist, college.mayo.edu

British and Irish Ortopedic Society, What is an Orthoptist?, orthoptics.org.uk

Ewa Witowska-Jeleń, Polskie Towarzystwo Ortoptyczne, Definicja Zawodu Ortoptysty Polskiego Towarzystwa Ortoptycznego, pto-ipkk.pl

the Canadian Orthoptic Society, Orthoptists, tcos.ca