Soczewki hybrydowe – dla kogo są i jak działają?
Soczewki hybrydowe łączą w sobie zalety soczewek sztywnych i miękkich. Ich unikalna konstrukcja pozwala osiągnąć wysoką jakość widzenia przy jednoczesnym zachowaniu komfortu noszenia. Dzięki temu stanowią idealną alternatywę dla osób, które nie tolerują tradycyjnych soczewek twardych, a jednocześnie nie uzyskują zadowalającej ostrości wzroku przy pomocy soczewek miękkich. W niniejszym artykule przyjrzymy się dokładnie, czym są soczewki hybrydowe, komu są dedykowane i w jakich przypadkach klinicznych mogą przynieść największe korzyści.
Najważniejsze informacje:
- Czym są soczewki hybrydowe?
- Dla kogo są soczewki hybrydowe? Wskazania do zastosowania
- Dopasowanie soczewek hybrydowych
- Pielęgnacja soczewek hybrydowych
- Czas użytkowania soczewek hybrydowych
Czym są soczewki hybrydowe?
Soczewki hybrydowe stanowią nowoczesne rozwiązanie w zakresie korekcji wzroku, łącząc zalety dwóch typów soczewek – sztywnych gazoprzepuszczalnych (RGP) oraz miękkich. Ich konstrukcja opiera się na połączeniu sztywnego, wysokoprzepuszczalnego dla tlenu centrum, odpowiadającego za ostrość widzenia, z elastycznym, najczęściej silikonowo-hydrożelowym kołnierzem obwodowym, który stabilizuje soczewkę i zwiększa komfort użytkowania.
Dzięki takiej budowie użytkownicy otrzymują soczewkę zapewniającą jakość widzenia porównywalną do RGP, przy jednoczesnym komforcie bliskim soczewkom miękkim. Hybryda tych cech sprawia, że soczewki te idealnie sprawdzają się w przypadkach, gdzie standardowe rozwiązania okazują się niewystarczające lub nieakceptowalne dla pacjenta.
>>> Sprawdź również: soczewki skleralne – czym są? Kiedy stosować?
Dla kogo są soczewki hybrydowe? Wskazania do zastosowania
Nietolerancja soczewek RGP
W praktyce klinicznej soczewki hybrydowe znajdują zastosowanie w kilku głównych sytuacjach, często stanowiąc alternatywę dla rozwiązań takich jak RGP.
Najczęstsze klasyczne wskazania obejmują:
- Niską tolerancję lub brak komfortu podczas noszenia soczewek RGP – pacjenci często skarżą się na uczucie ciała obcego przy twardych soczewkach. Hybrydy, dzięki miękkiej strefie obwodowej, minimalizują ten dyskomfort.
- Problemy z centracją soczewek RGP – niestabilna pozycja sztywnych soczewek prowadzi do nieostrego widzenia. Hybrydowe modele, dzięki swojej elastycznej strukturze, utrzymują lepszą centrację na rogówce.
- Barwienie rogówki w obszarze 3 i 9 godziny – to objaw wynikający z przesuszania się rogówki w okolicach brzegów soczewek twardych o małej średnicy, mogący prowadzić do uszkodzeń nabłonka. Soczewki hybrydowe, zapewniając pełne i równomierne pokrycie, mogą redukować ryzyko powikłań.
- Wysoka wrażliwość na ciała obce w oku – np. pyły, kurz lub inne czynniki środowiskowe. Miękka część soczewki hybrydowej skuteczniej przylega do gałki ocznej, ograniczając możliwość przedostania się zanieczyszczeń pod soczewkę, w przeciwieństwie do RGP.
Nieregularna rogówka jako główne wskazanie
Największe korzyści z noszenia soczewek hybrydowych odnoszą pacjenci z nieregularną rogówką – w tym:
- stożek rogówki,
- zwyrodnienie brzeżne przezroczyste,
- nieregularności pourazowe,
- ektazje po zabiegach laserowej korekcji wzroku,
- stany po przeszczepie rogówki.
W tych przypadkach soczewki hybrydowe oferują doskonałą jakość widzenia i większy komfort niż RGP.
Soczewki hybrydowe w niestandardowych przypadkach klinicznych
Choć głównym wskazaniem pozostaje nieregularna rogówka, istnieje szereg innych, bardziej indywidualnych sytuacji, w których soczewki hybrydowe mogą być rozwiązaniem z wyboru:
Noszenie soczewki tylko w jednym oku
W przypadkach asymetrii wady refrakcji – np. różnic w stopniu stożka rogówki między oczami – pacjent może potrzebować korekcji tylko jednego oka. Noszenie RGP w jednym oku powoduje wyraźne różnice w percepcji i komforcie. Soczewki hybrydowe minimalizują ten kontrast, oferując bardziej naturalne wrażenie.
Okazjonalne noszenie soczewek kontaktowych
Dla pacjentów, którzy nie noszą soczewek codziennie, a jedynie podczas aktywności fizycznej, ważnych wydarzeń lub pracy w specyficznych warunkach, istotna jest łatwość zakładania i brak konieczności długiej adaptacji. Soczewki hybrydowe oferują szybkie przystosowanie bez typowych dla RGP faz dyskomfortu.
Zastąpienie systemu piggy-back
Systemy piggy-back (twarda soczewka na miękkiej) są skuteczne, ale ich użytkowanie i pielęgnacja są złożone i czasochłonne. Soczewki hybrydowe oferują tę samą jakość korekcji bez konieczności stosowania dwóch soczewek, upraszczając użytkowanie i zwiększając komfort.
Praca w zapylonym środowisku
Osoby pracujące w środowisku o dużym zapyleniu narażone są na przedostawanie się pyłu pod soczewki kontaktowe, co prowadzi do dyskomfortu i ryzyka infekcji. Soczewki hybrydowe, dzięki bardziej szczelnemu dopasowaniu do oka niż soczewki RGP, ograniczają tę możliwość, zapewniając większy komfort.
Dopasowanie soczewek hybrydowych
Dopasowanie soczewek hybrydowych jest procesem wymagającym precyzyjnej diagnostyki, doświadczenia klinicznego oraz wiedzy na temat różnic konstrukcyjnych poszczególnych modeli. Choć wszystkie soczewki hybrydowe łączy wspólna idea – czyli centralna część wykonana z materiału sztywnego (RGP) oraz miękki, elastyczny kołnierz zwiększający komfort i stabilność – to szczegóły konstrukcyjne i sposób ich aplikacji znacząco się różnią w zależności od producenta. Na polskim rynku najczęściej stosuje się dwa typy: EyeBrid Silicone oraz SynergEyes – i dla każdego z nich obowiązuje inna metodologia dopasowania.
Ocena dopasowania za pomocą fluoresceiny
Niezależnie od wybranego typu soczewki, ocena dopasowania odbywa się przy użyciu fluoresceiny wielkocząsteczkowej. Jest to barwnik diagnostyczny, który – po zakropleniu do oka – umożliwia ocenę wzoru fluorescencji w lampie szczelinowej z użyciem filtra kobaltowego. Fluoresceina pozwala specjalistom określić, czy soczewka prawidłowo przylega do powierzchni oka, czy zapewnia odpowiednią cyrkulację łez pod soczewką oraz czy nie wywołuje niepożądanych nacisków.
Pielęgnacja soczewek hybrydowych
Do codziennej pielęgnacji soczewek hybrydowych najczęściej rekomendowane są systemy oksydacyjne – czyli płyny na bazie nadtlenku wodoru. Ich działanie polega na skutecznym usuwaniu zanieczyszczeń, bakterii i osadów białkowych, bez użycia konserwantów. Dzięki temu są one łagodniejsze dla oka i dobrze tolerowane nawet przez osoby o wrażliwych oczach lub ze skłonnością do alergii.
Alternatywnie można stosować wielofunkcyjne płyny przeznaczone do miękkich soczewek kontaktowych, jednak wybór konkretnego preparatu powinien być skonsultowany ze specjalistą, aby upewnić się, że jest on bezpieczny dla materiału soczewki hybrydowej i nie wpływa negatywnie na jej właściwości optyczne czy mechaniczne.
>>> Sprawdź: płyny do soczewek - który wybrać?
Oprócz codziennego czyszczenia i dezynfekcji, raz w tygodniu należy przeprowadzać proces tzw. odbiałczania, czyli usuwania osadów białkowych. Nagromadzenie się takich osadów może prowadzić do zmniejszenia tlenoprzepuszczalności soczewki, zwiększać ryzyko infekcji oraz powodować dyskomfort w trakcie noszenia.
Czas użytkowania soczewek hybrydowych
Soczewki hybrydowe mają określony tryb wymiany, który standardowo wynosi do 6 miesięcy. Po tym czasie materiał może ulec zużyciu, utracić swoje właściwości mechaniczne lub higroskopijne, co przekłada się na spadek komfortu oraz ryzyko powikłań. Regularna wymiana zgodnie z zaleceniami producenta i specjalisty jest więc kluczowa dla utrzymania zdrowia oczu.
Bibliografia:
- https://okulisci.biz.pl/soczewki-hybrydowe-nowe-mozliwosci
- https://specialty.vision/article/hybrid-contact-lenses-for-ultimate-vision-correction-and-comfort/
- https://www.cvopto.com/blog/hybrid-lenses.htm
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
