Zapalenie spojówek – objawy i leczenie

Zapalenie spojówek to jedno z najczęściej diagnozowanych schorzeń narządu wzroku, dotykające zarówno dzieci, jak osoby dorosłe. Jego etiologia, przebieg oraz leczenie są bardzo różne i zależą od indywidualnego przypadku. Choroba ta w zależności od przyczyny może być całkowicie niegroźną infekcją lub nieść za sobą ryzyko poważnych powikłań. Z tego powodu niezwykle istotne jest, by nie lekceważyć pierwszych objawów.  Konieczne jest odpowiednie zdiagnozowanie schorzenia oraz jak najszybsze podjęcie leczenia. Jak prawidłowo rozpoznać zapalenie spojówek oraz w jaki sposób je leczyć?

Kilka słów o spojówce oka

Spojówka to przezroczysta, cienka błona, która wyścieła tylną powierzchnię obu powiek, a także przednią powierzchnię gałki ocznej, tzw. twardówkę. Warto również wspomnieć o worku spojówkowym – nazwą tą określa się przestrzeń pomiędzy spojówką powiek a spojówką gałki ocznej, która ograniczona jest od dołu i góry sklepieniami. Co ciekawe, pojemność wspomnianego wyżej worka to jedynie kropla płynu. Na pewno sami zauważyliście, że spojówka jest silnie ukrwiona – zawiera bowiem liczne naczynia krwionośne, które w momencie pojawienia się stanu zapalnego wypełniają się krwią, powodując zaczerwienienie oczu. To właśnie w spojówce znajdują się ujścia gruczołów łzowych, łojowych czy potowych. Nie da się ukryć, że pochodząca z nich wydzielina pełni niezwykle istotną funkcję – nawilża wrażliwą gałkę oczną. 

Przyczyny zapalenia spojówek

Zapalenie spojówek może być wywołane przez wiele czynników. Z uwagi na etiologię schorzenia, wyróżniamy:

• Wirusowe zapalenie spojówek – przyczyną są najczęściej wirusy ospy wietrznej, półpaśca, adenowirusy oraz wirus opryszczki. Może rozwijać się zarówno samoistnie, jak i w przebiegu innej infekcji wirusowej organizmu, np. górnych dróg oddechowych. Schorzenie to najczęściej początkowo dotyczy jednego oka, jednak z czasem może rozprzestrzenić się i zająć również drugie oko. Zapalenie spojówek wywołane wirusami samoistnie ustępuje po krótkim czasie, dlatego nie jest konieczne wprowadzanie leczenia. Z uwagi na charakterystyczne objawy jakimi jest nadmierne łzawienie oraz świąd oka, wirusowe zapalenie spojówek może prowadzić do rozwoju bakteryjnego zapalenia, poprzez np. pocieranie oczu dłońmi.
   
• Bakteryjne zapalenie spojówek – zapalenie to wywołane jest przez bakterie, m.in. gronkowce, paciorkowce i pneumokoki. Początek choroby jest zazwyczaj nagły i dotyczy jednego oka. Na przestrzeni kilku dni stan zapalny najczęściej obejmuje również drugie oko. Zapalenie spojówek wywołane przez bakterie wymaga pilnej konsultacji okulistycznej. Dzięki temu możliwe jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia, które pozwoli na pozbycie się choroby. Charakterystyczna dla tego rodzaju infekcji jest śluzowo-ropna lub ropna wydzielina, powodująca często sklejanie się powiek. 
   
• Alergiczne zapalenie spojówek – zapalenie spojówek na podłożu alergicznym dotyczy od 5% do nawet 20% populacji. Może pojawiać się sezonowo lub całorocznie i wywoływane jest najczęściej przez alergeny wziewne, takie jak np. pyłki roślin, konserwanty oraz niektóre leki. Alergiczne zapalenie spojówek objawia się najczęściej przekrwieniem spojówki, obrzękiem oraz pojawieniem się nadmiernego łzawienia. 
   
• Grzybicze zapalenie spojówek – wywołane jest najczęściej na skutek urazu, podczas którego doszło do wszczepienia grzybni pod uszkodzony nabłonek spojówki. Pojawia się ono również po długiej chorobie, w wyniku osłabienia organizmu. Objawy zapalenia spojówek o podłożu grzybiczym są mało charakterystyczne. Powoduje ono najczęściej ból i dyskomfort, a także łzawienie i obecność nitkowatej wydzieliny w worku spojówkowym. 
   
• Niezakaźne proste zapalenia spojówek – jest to częste schorzenie, które może mieć charakter ostry lub przewlekły, w zależności od przyczyny. Czynniki wywołujące ten rodzaj zapalenia to m.in. nieskorygowana wada refrakcji, przewlekły brak snu, dym, gazy drażniące, światło, wiatr, mechaniczne podrażnienie spojówki czy zespół suchego oka. Ten rodzaj zapalenia spojówek objawia się brakiem wydzieliny, niewielkim przekrwieniem, pieczeniem oraz łzawieniem.

Zapalenie spojówek - objawy 

Objawy zapalenia spojówek są wywołane stanem zapalnym w obrębie oka. Mimo że każdy rodzaj charakteryzuje się innymi symptomami, najczęściej pojawiające się dolegliwości to:

• Zaczerwienienie oczu,
• Kłucie,
• Uczucie ciała obcego lub piasku pod powiekami,
• Nadmierne łzawienie,
• Swędzenie i pieczenie,
• Światłowstręt,
• Wydzielina z oczu – wodnista, ropna lub śluzowa

Leczenie zapalenia spojówek 

Zapalenie spojówek to jedna z 5 najczęstszych chorób oczu. Leczenie omawianego zapalenia powinno być jak najszybciej podjęte. Zazwyczaj w tym celu stosuje się krople bądź maści aplikowane bezpośrednio do oczu. Są one skuteczne nie tylko w przypadku infekcji bakteryjnych, ale przyniosą oczekiwaną ulgę również wszystkim borykającym się z uporczywą alergią. Okazać się może, szczególnie w przypadku poważnych zakażeń, że konieczne będzie zastosowanie antybiotyków w postaci zastrzyków, bądź tabletek. 

Zdarza się, że w celu dobrania najlepszego antybiotyku, pobiera się ze spojówki gromadzący się wypływ. W laboratorium dokonuje się analizy, dzięki której zostaje rozpoznana przyczyna powodująca dolegliwość. Zazwyczaj leczenie trwa do 14 dni, a poprawa widoczna jest już po około 7 dniach.



Należy pamiętać, że wymienione wyżej objawy mogą się nasilać. Kiedy choroba nie zostanie w porę zdiagnozowana, dojść może do znacznego pogorszenia stanu naszych oczu. Dlatego niezwykle istotne jest by w przypadku pojawienia się jakichkolwiek niepokojących zmian, skorzystać z konsultacji u specjalisty. Dzięki temu okulista może odpowiednio zdiagnozować schorzenie i wprowadzić skuteczne leczenie. 

Bibliografia:

1. https://pl.wikipedia.org/wiki/Zapalenie_spoj%C3%B3wek
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pink-eye/symptoms-causes/syc-20376355
3. https://www.webmd.com/eye-health/eye-health-conjunctivitis