Zaćma jądrowa – objawy i sposoby leczenia
Zaćma jądrowa to jeden z kilku typów katarakty – powszechnego problemu wśród starszych osób. Choroba w tej postaci w większym stopniu upośledza zdolność widzenia. Co zwiększa ryzyko zaćmy jądrowej i jakie są jej objawy? Dowiesz się z naszego artykułu.
- Co to jest zaćma jądrowa?
- Zaćma jądrowa – jakie są jej objawy?
- Co wpływa na rozwój zaćmy jądrowej?
- Czy można zmniejszyć ryzyko zaćmy jądrowej?
- Zaćma jądrowa – leczenie
Co to jest zaćma jądrowa?
Zaćma jądrowa to choroba okulistyczna, która w dużej mierze jest związana z wiekiem. Najczęściej jest diagnozowana u seniorów. Czy zaćma jądrowa jest schorzeniem innym niż zwykła zaćma? Nie, ponieważ zaćma jest terminem określającym zmętnienie soczewki w ujęciu ogólnym i mieści się w nim kilka typów choroby. Natomiast zmiany nazywane kataraktą mogą mieć różne przyczyny (np. zaćma pourazowa) oraz lokalizację. I to właśnie ta ostatnia kategoria – umiejscowienie zmian – wyodrębnia omawiany typ schorzenia, czyli zaćmę jądrową.
Zaćma jądrowa – jakie są jej objawy?
Zaćma jądrowa objawia się jako zmętnienie soczewki w jej środkowej części, nazywanej przez specjalistów obszarem jądra. Inne typy katarakty mogą pojawiać się poza centralnym punktem, wówczas w mniejszym stopniu pogarszają wzrok. Zaćma jądrowa bardziej obniża komfort widzenia i powoduje większe trudności w funkcjonowaniu człowieka.
Nieleczona zaćma jądrowa pogłębia się i w jej wyniku dochodzi do stwardnienia jądra soczewki. Zmiany najpierw przybierają żółtawą barwę, a z czasem stają się brązowe. Dostęp światła do siatkówki jest niedostateczny, stąd wynikają liczne zaburzenia.
Postępująca zaćma jądrowa powoduje podobne problemy jak pozostałe rodzaje katarakty. Pacjenci dotknięci tą chorobą skarżą się na:
- nieostrość widzenia
- utrudnione czytanie
- zamglenia i mroczki
- problemy z rozpoznawaniem barw
Co wpływa na rozwój zaćmy jądrowej?
Najważniejszym czynnikiem wpływającym na rozwój zaćmy jądrowej jest wiek (w odróżnieniu od np. zaćmy wrodzonej). Choroba spotykana jest najczęściej u osób po 60. roku życia, a częstotliwość jej występowania wzrasta w kolejnych latach.
Większym ryzykiem zaćmy jądrowej i pozostałych typów schorzenia, obciążone są osoby ze skłonnościami rodzinnymi. Oznacza to, że jeśli u osób spokrewnionych (rodziców, rodzeństwa) rozpoznano w przeszłości zaćmę – prawdopodobieństwo schorzenia jest większe.
Znaczącym czynnikiem ryzyka są także stany zapalne gałki ocznej (np. zapalenie błony naczyniowej lub innych stref oka).
Zaćma częściej występuje u osób, które:
- przez długi czas stosują leki kortykosteroidowe
- przeszły wcześniej inne operacje oka
- cierpią na choroby metaboliczne (w tym cukrzycę)
- zmagają się z otyłością
- palą papierosy i spożywają alkohol
Czy można zmniejszyć ryzyko zaćmy jądrowej?
Rozwój zaćmy jądrowej i pozostałych typów choroby jest procesem dość złożonym. Na niektóre czynniki nie mamy wpływu (np. skłonności genetyczne). Jednak można wskazać niektóre aspekty życia, w których możemy chronić swoje oczy przed ryzykiem chorób.
Jednym z najistotniejszych czynników jest wpływ promieni UV, który ma szkodliwe działanie. Częsta ekspozycja na słońce i brak okularów z filtrem, zwiększają niebezpieczeństwo zmętnienia soczewki w kolejnych latach (zwróć uwagę, że jest to proces dość powolny).
Jeżeli chcesz zmniejszyć ryzyko powstania zaćmy (jądrowej lub innego typu), pamiętaj o okularach przeciwsłonecznych dobrej jakości. A jeśli nosisz soczewki kontaktowe – możesz wybrać takie, które posiadają filtr UV.
Kondycja wzroku zależy również od sposobu odżywiania się. Badania nad chorobami okulistycznymi dowodzą, że regularne spożywanie warzyw i owoców bogatych w witaminy, opóźnia procesy starzenia i wspiera regenerację organizmu. Dla zdrowia oczu ważna luteina i antocyjany.
Zaćma jądrowa – leczenie
Leczenie zaćmy jądrowej odbywa się poprzez ten sam zabieg, jak przy innych lokalizacjach zmętnienia. Operacja zaćmy polega na mikroskopijnym nacięciu oka i usunięciu chorej soczewki. Zastępuję się ją indywidualnie dobieraną soczewką sztuczną. Powikłania po operacji zaćmy należą do rzadkości.
Zobacz także >> czym różni się zaćma wtórna
Bibliografia:
- K. Boyd, K. McKinney, What Are Cataracts? [w:] American Academy of Ophthalmology 2023/Oct. (dostęp: 20.12.2023).
- Risk factors associated with age-related nuclear and cortical cataract [w:] American Academy of Ophthalmology vol. 108/8 August 2001 (dostęp: 20.12.2023).
- B. Mamatha, B. Nidhi, C. Padmaprabhu, B. Vallikannan, Risk factors for nuclear and cortical cataracts: a hospital based study [w:] Journal of Ophthalmic & Vision Research v.10(3) 2015 (dostęp: 20.12.2023).
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
