Zaćma wtórna – dlaczego problem wraca?

Zaćma wtórna zdarza się coraz rzadziej dzięki nowoczesnej technologii wytwarzania sztucznych soczewek. Na czym polega choroba? Czym różni się od zaćmy pierwotnej? Oto najważniejsze informacje.

Z artykułu dowiesz się:

• Zaćma wtórna – skąd się bierze?
• Na czym polega zaćma wtórna?
• Zagrożenie zaćmy wtórnej – kogo dotyczy?
• Zaćma wtórna – leczenie
• Czy leczenie zaćmy wtórnej ma skutki uboczne?

Zaćma wtórna – skąd się bierze?

Zaćma wtórna jest określeniem, które może wprowadzać w mylne przekonanie, że ktoś drugi raz choruje na zaćmę. Jest to nieprecyzyjny skrót myślowy. Zacznijmy więc od zaćmy pierwotnej, która polega na zmętnieniu soczewki oka, nazywanej także kataraktą. Jest to proces spowodowany najczęściej starzeniem się tkanek. Naturalna soczewka oka staje się stopniowo coraz mniej przejrzysta, co znacznie pogarsza jakość widzenia.

Problem zaćmy można na szczęście w prosty sposób rozwiązać, dzięki powszechnym zabiegom okulistycznym. Operacja zaćmy jest nieskomplikowana i szybko przywraca ostrość wzroku. Podczas krótkiej procedury lekarz usuwa z oka zmętniałą soczewkę i zastępuje ją sztuczną soczewką. Zaćma wtórna natomiast jest jednym z powikłań po operacji zaćmy.

Na czym polega zaćma wtórna?

Pacjent słysząc diagnozę zaćma wtórna, może się zastanawiać czy doszło do zmętnienia sztucznej soczewki. To nie jest możliwe. Soczewka znajduje się w torebce oka – naturalnej strukturze gałki ocznej. Podczas operacji soczewka zostaje zamieniona na syntetyczny element, który jest umieszczony w pierwotnym miejscu, czyli właśnie w owej torebce oka. I to ta część może po pewnym czasie od zabiegu ulec zmętnieniu.

Objawy zaćmy wtórnej są dokładnie takie same jak przy pierwotnej. Osoby zmagające się z problemem porównują to do widzenia przez mgłę lub bardzo brudną szybę. Jak często występuje zaćma wtórna? Na przestrzeni ostatnich 30 lat odsetek chorych na zaćmę wtórną systematycznie maleje. Zawdzięczamy to wciąż unowocześnianym materiałom, z których wytwarzane są sztuczne soczewki. Współczesna technologia pozwala na uzyskanie perfekcyjnie dopasowanych elementów. Obecnie zaćma wtórna pojawia się u 20-30% pacjentów po operacji zaćmy.

Zagrożenie zaćmy wtórnej – kogo dotyczy?

Większe prawdopodobieństwo rozwoju zaćmy wtórnej występuje u kilku grup pacjentów. Niektóre schorzenia o podłożu metabolicznym mogą prowokować proces proliferacji komórek nabłonkowych (tak fachowo określa się przyczynę zmętnienia torebki oka). Zwiększone ryzyko zaćmy wtórnej dotyczy pacjentów, u których współwystępują następujące problemy zdrowotne:

- krótkowzroczność
- atopowe zapalenie skóry
- cukrzyca
- niedoczynność przytarczyc
- zapalenie rogówki
- zapalenie spojówek
- zapalenie twardówki
- urazy gałki ocznej

Zaćma wtórna może pojawić się jako powikłanie w chorobie Coatsa.

Zaćma wtórna – leczenie

Leczenie zaćmy wtórnej wymaga kolejnego zabiegu. Osoba, u której zdiagnozowano ten problem, otrzyma skierowanie na kapsulotomię. Nie wymaga to hospitalizacji i pacjent kilka godzin po zabiegu wychodzi do domu. Zabieg likwidujący zaćmę wtórną wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i polega na laserowym nacięciu torebki soczewki, która uległa zmętnieniu.

Kapsulotomię możesz wykonać bezpłatnie, w zakresie usług NFZ. Jeśli kolejka oczekujących na zabieg jest bardzo długa i dostałeś odległy termin – może go wykonać prywatnie. Cena usunięcia zaćmy wtórnej mieści się w przedziale od 300 do 450 zł.

Czy leczenie zaćmy wtórnej ma skutki uboczne?

Leczenie zaćmy wtórnej jest bezpieczne i nieskomplikowane. Rekonwalescencja pacjenta trwa krótko i wymaga jedynie unikania wysiłku fizycznego po zabiegu. Ostrość widzenia powraca zwykle po kilku tygodniach. Skutkiem ubocznym po leczeniu zaćmy wtórnej może być efekt halo, czyli niewyraźne widzenie źródeł światła. Jest to jednak zjawisko, które ustępuje samoistnie, więc nie ma powodów do obaw. Wskazane jest stosowanie przez ten czas kropli o działaniu przeciwzapalnym.

Bibliografia

1. I. Wormstone, Y. Wormstone, A. Smith, J. Eldred, Posterior capsule opacification: What's in the bag? Progress in retinal and eye research 2021 May (dostęp: 3.04.2023).
2. B. Gurnani, K. Kaur, Double Capsular Opacification (dostęp: 03.04.2023).
3. K. Brasse, Floaters after YAG laser treatment of secondary Cataract, Ophtomaloge 2021 Dec. 118(12) (dostęp: 03.03.2023).
4. I. Grabska-Liberek, D. Derlacka, A. Skowyra, Nowoczesne metody leczenia zaćmy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2013.