Rola aktywności fizycznej w utrzymaniu zdrowia oczu

Nie podlega wątpliwości, że aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na ogólną kondycję organizmu i samopoczucie. Nie zdajemy sobie jednak sprawy, że oddziałuje ona również korzystnie na narząd wzroku. W tym artykule przyjrzymy się temu, w jaki sposób aktywność fizyczna może wspomagać zdrowie oczu, a także jak przeciwdziała występowaniu wad wzroku i chorób oczu.

Najważniejsze informacje:

• Wpływ aktywności fizycznej na narząd wzroku
• Aktywność fizyczna a choroby okulistyczne  
  • Jaskra
  • Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD)
  • Retinopatia cukrzycowa
  • Zaćma
• Aktywność fizyczna a postęp krótkowzroczności
• Codzienna aktywność fizyczna a oczy

Wpływ aktywności fizycznej na narząd wzroku

Poprawa krążenia krwi
Regularne ćwiczenia poprawiają krążenie krwi, co przynosi liczne korzyści dla zdrowia narządu wzroku. Twoja krew dostarcza tlenu i składników odżywczych do oczu, utrzymując ich struktury w dobrym stanie. Poprawione krążenie krwi wspiera także proces gojenia się i regeneracji oczu poprzez dostarczanie tlenu oraz usuwanie toksyn, co może zmniejszyć ryzyko problemów ze wzrokiem.
 

Zmniejszenie stanu zapalnego
Przewlekły lub nawracający stan zapalny może prowadzić do różnych chorób oczu i problemów ze wzrokiem. Regularne ćwiczenia pomagają zmniejszyć stan zapalny poprzez poprawę krążenia krwi, wzmocnienie naturalnej odpowiedzi immunologicznej organizmu i wsparcie innych mechanizmów przeciwzapalnych. Nawet krótki trening może przynieść korzyści przeciwzapalne poprzez zmniejszenie stresu oksydacyjnego i poprawę funkcjonowania układu odpornościowego.
 

Lepsza kontrola poziomu cukru we krwi
Wysoki poziom cukru we krwi jest związany z wieloma problemami ze wzrokiem, takimi jak retinopatia cukrzycowa. Regularne ćwiczenia pomagają organizmowi skuteczniej regulować poziom glukozy, co może zmniejszyć ryzyko rozwoju powikłań. Nawyk regularnej aktywności fizycznej może być szczególnie korzystny dla osób z cukrzycą lub predyspozycją do jej rozwoju, pomagając w kontrolowaniu poziomu cukru we krwi i zmniejszając ryzyko trwałej utraty wzroku.
 

Zmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego
Podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe jest czynnikiem ryzyka dla wielu chorób oczu, w tym jaskry. Badania wskazują, że regularne ćwiczenia mogą pomóc obniżyć ciśnienie wewnątrzgałkowe, co może być kluczowe dla zapobiegania lub opóźniania postępu jaskry. Poprzez poprawę krążenia krwi i redukcję stresu, regularna aktywność fizyczna może wspomagać utrzymanie optymalnego ciśnienia wewnątrzgałkowego, co korzystnie wpływa na zdrowie oczu.
 

Lepsza produkcja łez
Regularne ćwiczenia pomagają w naturalnym zwiększeniu produkcji łez oraz poprawiają ich jakość. Zespół suchego oka jest coraz bardziej powszechnym problemem, szczególnie u osób korzystających nadmiernie z urządzeń elektronicznych. Ćwiczenia mogą pomóc w zmniejszeniu ryzyka wystąpienia tego schorzenia poprzez stymulację produkcji łez i poprawę nawilżenia powierzchni oka, co przekłada się na ogólne zdrowie i komfort oczu.

Aktywność fizyczna a choroby okulistyczne
 

Jaskra

Regularne ćwiczenia fizyczne odgrywają kluczową rolę w zmniejszaniu ryzyka jaskry poprzez obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego, który jest głównym czynnikiem ryzyka tej choroby. Poprzez poprawę krążenia, aktywność fizyczna może wspomagać regulację ciśnienia wewnątrzgałkowego, co jest istotne dla zapobiegania lub opóźniania postępu jaskry.
 

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD)

Badania wskazują, że ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w ochronie przed przerostem naczyń krwionośnych w oczach, co może przyczynić się do redukcji ryzyka zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem. Poprawa krążenia krwi w obrębie siatkówki oka dzięki regularnej aktywności fizycznej może być kluczowa dla utrzymania optymalnej funkcji wzrokowej.
 

Retinopatia cukrzycowa

Regularne ćwiczenia pomagają w regulacji poziomu cukru we krwi poprzez zwiększenie wrażliwości na insulinę. Zmniejszone ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 przekłada się na mniejsze ryzyko retinopatii cukrzycowej, jednej z głównych przyczyn utraty wzroku u osób z cukrzycą. Poprzez kontrolę poziomu cukru we krwi, aktywność fizyczna może wspomagać zdrowie siatkówki oka.
 

Zaćma

Istnieje hipoteza, że aktywność fizyczna może zmniejszać stan zapalny oraz stres oksydacyjny w obrębie soczewki oka, co przyczynia się do redukcji ryzyka rozwoju zaćmy. Poprzez regulację czynników wpływających na zdrowie soczewki, regularne ćwiczenia fizyczne mogą być istotne dla zapobiegania lub opóźniania postępu zaćmy.

Warto jednak pamiętać, że aktywność fizyczna powinna być częścią zdrowego stylu życia, który obejmuje również właściwą dietę, regularne badania wzroku oraz unikanie czynników ryzyka, takich jak palenie papierosów czy nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV. 
 

Aktywność fizyczna a postęp krótkowzroczności

Krótkowzroczność jest powszechnym problemem, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Jej obecność określana jest mianem epidemii współczesnych czasów. Badania sugerują, że regularna aktywność fizyczna może odegrać istotną rolę w zmniejszaniu ryzyka rozwoju krótkowzroczności oraz stabilizacji wady refrakcji.

W dzisiejszym świecie, dużo czasu spędza się przed ekranami komputerów i urządzeń mobilnych, a także na pracy czy nauce w bliskiej odległości patrzenia. Wpływa to na wzrost ryzyka rozwoju krótkowzroczności, szczególnie u dzieci i młodzieży. Aktywność fizyczna może przeciwdziałać temu trendowi, m.in. poprzez częstsze przebywanie w otwartej przestrzeni, na świeżym powietrzu. Badania sugerują, że dzieci regularnie uprawiające sporty na zewnątrz mają mniejsze ryzyko rozwoj krótkowzroczności w porównaniu z tymi, które spędzają więcej czasu wewnątrz pomieszczeń. Aktywności na świeżym powietrzu pozwalają na rozluźnienie akomodacji oka i zmniejszenie obciążenia oczu związanego ze skupianiem wzroku na bliskich odległościach.

Codzienna aktywność fizyczna a oczy

Regularna aktywność fizyczna jest kluczowym elementem dbania o zdrowie oczu i ogólną kondycję organizmu. Wprowadzenie jej do codziennego życia nie musi być trudne. 

• Poświęć czas na ćwiczenia - staraj się codziennie znaleźć chwilę na ulubione ćwiczenia, takie jak np. szybki marsz, jazda na rowerze lub pływanie. 
   
• Ćwiczenia oczu - nie zapominaj także o ćwiczeniach dla oczu. Chociaż nie rozwiążą one wszystkich problemów, mogą pomóc w redukcji napięcia, szczególnie jeśli dużo czasu spędzasz przed ekranami urządzeń elektronicznych. 
   
• Bądź konsekwentny - najważniejsze jest utrzymanie regularności w wykonywaniu aktywności fizycznej. Znajdź zajęcia, które sprawiają Ci przyjemność, i uczyń je integralną częścią swojego stylu życia. 

Jeśli chodzi o ilość czasu przeznaczonego na ćwiczenia, zalecenia różnych instytucji sugerują, że 150 minut umiarkowanej aktywności tygodniowo to dobry punkt wyjścia. Oznacza to około 30 minut ćwiczeń dziennie, przez pięć dni w tygodniu. Nie muszą to być intensywne treningi – spacery, jazda na rowerze czy nawet prace ogrodowe mogą przynieść korzyści dla Twojego zdrowia. Ważne jest, aby utrzymywać regularność w aktywności fizycznej, co może pomóc w utrzymaniu zdrowych oczu i dobrego samopoczucia na dłuższą metę.

Bibliografia:

1. https://www.liocny.com/blog/how-regular-exercise-can-improve-your-eye-health
2. https://spacecoastophthalmology.com/exercise-and-eye-health/ 
3. Grudzińska, E., & Modrzejewska, M. (2017). Ocena wpływu aktywności fizycznej na stan narządu wzroku- aktualny stan wiedzy. Medtube Science, 4.
4. https://www.aao.org/eye-health/news/exercise-may-slow-prevent-eye-disease-study-finds