Choroba Bensona – na czym polega?

Choroba Bensona jest okulistycznym schorzeniem, które polega na tworzeniu się patologicznych zmian w ciele szklistym. Lekarze określają ten rodzaj problemu „ciałkiem gwiaździstym”. W większości przypadków problem dotyczy jednego oka. Co oznacza choroba Bensona dla pacjentów i kto jest nią zagrożony? Oto najważniejsze informacje.

• Czym jest choroba Bensona?
• Przyczyny choroby Bensona
• Objawy choroby Bensona
• Diagnostyka choroby Bensona
• Leczenie choroby Bensona

Czym jest choroba Bensona?

Choroba Bensona to rzadka przypadłość, która dwa razy częściej dotyka mężczyzn. Występowanie w populacji szacuje się w przedziale od 0,8% do 2%. W literaturze fachowej choroba ta występuje także pod nazwą skrzenie bielące (asteroid hyalosis) lub ciałka gwiaździste.

W zdrowym oku ciało szkliste stanowi jednolitą, galaretowatą strukturę, która nadaje gałce ocznej kształt i odpowiednie napięcie. Ciało szkliste nie jest unaczynione i w 99% składa się z wody, a pozostałe składniki to kolagen i kwas hialuronowy.

Choroba Bensona oznacza, że w ciele szklistym tworzą się uwapnione fosfolipidy. Są to żółto-białe włókna, które przylegają ściśle do jamy ciała szklistego. Porównywane są one do gwiezdnych kształtów asteroid. Choroba znana jest od 1894 roku.

Przyczyny choroby Bensona

Przyczyny choroby Bensona nie są dokładnie rozpoznane. Lekarze zauważają jednak kilka czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo występowania ciałek gwiaździstych w oku:

• cukrzyca (i związana z nią retinopatia cukrzycowa)
• nadciśnienie tętnicze
• podeszły wiek
• choroby ogólnoustrojowe
• barwnikowe zwyrodnienie siatkówki

Bez wątpienia częstotliwość występowania choroby Bensona rośnie wraz z wiekiem i u osób między 61. a 70. rokiem życia wynosi 3,2%. Powyżej 91. roku życia choroba Bensona dotyka 6,6% populacji. Ciałka gwiaździste częściej są stwierdzane u osób dalekowzrocznych.

Objawy choroby Bensona

Choroba Bensona objawia się w postaci zaburzeń widzenia bardzo rzadko. Z reguły zmiany w ciele szklistym są bezobjawowe, a ich obecność jest zauważana dopiero podczas rutynowych badań wzroku lub przy diagnostyce innych problemów okulistycznych. Możliwe objawy choroby Bensona to charakterystyczne zmętnienia, plamki lub muszki w polu widzenia.

Diagnostyka choroby Bensona

Diagnostyka choroby Bensona opiera się przede wszystkim o badanie dna oka, które jest poprzedzone zastosowaniem kropli rozszerzających źrenicę. Jeżeli pacjent zgłaszający się do okulisty ma silne zmętnienia i ciało szkliste nie jest transparentne – przeprowadzane jest badanie USG oka (typ B).
Podczas rozpoznania choroby Bensona. U pacjentów z cukrzycą, wskazane jest wykonanie angiografii fluoresceinowej. Dotyczy to także osób z podejrzeniem neowaskularyzacji.

Leczenie choroby Bensona

Leczenie choroby Bensona jest potrzebne tylko w przypadku istotnych zaburzeń widzenia. Zmętnienie ciała szklistego i zmiany patologiczne mogą być usunięte dzięki zabiegowi witrektomii. Jeżeli pacjent nie odczuwa pogorszenia ostrości widzenia lub jest ono nieznaczne, należy rozważyć zasadność procedury.

Zarówno witrektomia, jak i inne zabiegi okulistyczne wiążą się z niewielkim ryzykiem powikłań. Gdy choroba Bensona nie wpływa na jakość życia – lekarz może zadecydować o obserwacji zmian, bez interwencji chirurgicznej.

Rozpoznanie choroby Bensona, nawet jeśli nie wywołuje ona objawów, ma jednak znaczenie w kontekście leczenia innych chorób okulistycznych. W przypadku zaćmy pierwotnej obecność patologicznych zmian w ciele szklistym może powodować zafałszowanie wyników pomiaru długości osiowej gałki ocznej.

Specjalista powinien pamiętać, by u pacjentów z chorobą Bensona przeprowadzić porównanie długości osiowej drugiego oka. Podczas zabiegu usunięcia zaćmy u osób z chorobą Bensona zaleca się rezygnację z silikonowych soczewek z powodu wyższego ryzyka gromadzenia się związków wapnia i fosforu na tylnej powierzchni soczewki.
 
 
 
 
 
Bibliografia:

1. M. Khoshnevis, S. Rosen, J. Sebag, Asteroid hyalosis-a comprehensive review [w:] Survey of ophthalmology vol. 64, 2019 (dostęp: 5.09.2023).
2. J. Stringham, L. Werner, B. Monson, R. Theodosis, N. Mamalis, Calcification of different designs of silicone intraocular lenses in eyes with asteroid hyalosis [w:] Ophthalmology 2010, vol. 117 (dostęp: 5.09.2023).
3. C. Mishra, K. Tripathy, Asteroid Hyalosis, StatPearls Publishing; 2023 Jan (dostęp: 5.09.2023).