Wpływ kawy i kofeiny na wzrok
Kawa i zawarta w niej dawka kofeiny to dla wielu osób przyjemny poranny rytuał i najlepsze rozpoczęcie dnia. Piękny aromat działa na zmysły i pobudza do działania. Od wieków ten czarny napój towarzyszy ludziom w różnych zakątkach świata. Dawniej jako produkt bardzo drogi, dostępny był tylko dla najzamożniejszych warstw społecznych. O kawie i jej działaniu na organizm krążyły różne mity, które dziś możemy jednoznacznie zweryfikować. Sprawdźmy więc jak kawa działa na wzrok.
Czy kawa ma wpływ na oczy?
Aktualizacja: 13.08.2025
- Jak kawa wpływa na proces widzenia
- Wpływ kawy i kofeiny na wzrok
- Działanie kawy na wzrok – a Ty wierzysz w te mity?
- Kawa a wzrok – lepsze nawilżanie oczu?
- Negatywny wpływ kofeiny na wzrok
Jak kawa wpływa na proces widzenia
Kofeina zawarta w kawie (a także w mniejszym stężeniu w herbacie, kakao i napojach energetyzujących) ma wpływ na układ współczulny i może powodować lekkie rozszerzenie źrenic.
Działanie kawy na wzrok w głównej mierze odnosi się do ogólnego wpływu kofeiny na nasz organizm. Jest to substancja pobudzająca, która w krótkim czasie niweluje uczucie zmęczenia – w tym także zmęczenia oczu – i pomaga w skupieniu uwagi. I to samo dzieje się w odniesieniu do percepcji wzrokowej:
- zwiększona czujność
- lepsza koncentracja
- większa zdolność dostrzegania szczegółów (zwłaszcza przy słabszym oświetleniu)
Niektórzy zwracają uwagę, że w temacie sprawnego widzenia, kawa jest szczególnie korzystna dla kierowców. Zwiększa uważność i poprawia refleks podczas prowadzenia samochodu.
Wpływ kawy i kofeiny na wzrok
Kawa ma wiele potencjalnych korzyści dla zdrowia. Jako źródło bogate w polifenole – neutralizuje wolne rodniki i chroni przed stresem oksydacyjnym, a w dalszej perspektywie – opóźnia procesy starzenia.
Naukowcy przebadali kwas chlorogenowy (jeden z polifenoli obecnych w kawie). W rezultacie doszli do wniosku, że może on spowalniać procesy degeneracyjne (np. te, które zachodzą przy zwyrodnieniu plamki żółtej AMD – chorobie związanej z wiekiem).
Spożywanie umiarkowanych ilości kawy wykazuje działanie przeciwzapalne, a to obejmuje też tkanki oka. Ma to znaczenie m.in. dla osób z retinopatią cukrzycową. Obserwacje naukowców sugerują, że kawa może poprawiać wrażliwość na insulinę i zmniejszać dzięki temu ryzyko uszkodzeń siatkówki.
Działanie kawy na wzrok – a Ty wierzysz w te mity?
Na przestrzeni lat utrwaliło się kilka mitów dotyczących działania kawy na oczy. Wiele osób sądzi, że kawa odwadnia. To fałszywe przekonanie – kawa nie odwadnia organizmu, a jedynie jest moczopędna. To oznacza, że przyspiesza wydalanie moczu, ale nie zakłóca bilansu nawodnienia.
Drugim często powielanym mitem jest rzekome wypłukiwanie magnezu z organizmu z powodu picia kawy. To także jest nieprawda, a fakt jest taki, że kawa jest źródłem magnezu.
Wiele osób dopatruje się przyczyn łączących spożywanie kawy i drganie powieki (co miałoby wynikać właśnie z niedoborów magnezu). Z tym przekonaniem nauka również już się rozprawiła. Ewentualny związek kawy i zjawiska drgania powiek może wynikać z nadmiernego pobudzenia, gdy ilość kofeiny jest zbyt duża. Standardowe dwie – trzy filiżanki w ciągu dnia nie powinny stanowić problemu dla osób zdrowych.
Kawa a wzrok – lepsze nawilżanie oczu?
Kolejną dobrą wiadomością dla miłośników aromatycznego napoju, są doniesienia o korzystnym wpływie kawy na produkcję filmu łzowego. Kofeina zawarta w kawie stymuluje gruczoły produkujące łzy, dzięki czemu oczy są lepiej nawilżone. Oznacza to poprawę komfortu, szczególnie podczas pracy przy komputerze. Regularne picie kawy może być więc wskazane dla osób, które zmagają się z zespołem suchego oka.
Negatywny wpływ kofeiny na wzrok
Dla osób zdrowych większość produktów w rozsądnych ilościach, może być spokojnie spożywana bez ryzyka jakichkolwiek reperkusji. Pewną ostrożność muszą jednak zachować Ci, którzy zmagają się z jakimiś dolegliwościami. Z zaburzeniami funkcji oczu i wpływem kofeiny jest podobnie.
Kawa może powodować wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, co jest wysoce niewskazane dla osób chorujących na jaskrę. Nawet chwilowe nasilenie objawów wiąże się z pogorszeniem widzenia i bólem.
Istnieje też ryzyko zwężenia naczyń krwionośnych w siatkówce u pacjentów z zakrzepami żyły środkowej siatkówki i z chorobą niedokrwienną nerwu wzrokowego.
Indywidualną sprawą jest też związek między spożywaniem kawy a migreną oczną. Dla niektórych ludzi stymulacja, jaką powoduje kofeina oraz intensywny aromat i smak, mogą być czynnikiem wzmagającym bóle głowy. W tym przypadku ważna jest obserwacja siebie i swoich reakcji na różne bodźce (do których należą to zapachy i natężenie światła).
Badania dowodzą jednak, że negatywne skutki kawy wobec narządu wzroku mogą zaistnieć przy spożywaniu większych ilości niż standardowe 2-3 filiżanki dziennie. Nie przekraczając tej porcji, także osoby z jaskrą mogą sączyć kawkę.
Bibliografia:
- H. Jang, H. Ahn, H. Jo, K.Kim, E. Lee, K. Lee, S. Jung, C. Lee, Chlorogenic acid and coffee prevent hypoxia-induced retinal degeneration [w:] Journal of Agricultural and Food Chemistry 2014 Jan 8;62(1) (dostęp: 13.08.2025).
- K. A. Osei 1, G. Ovenseri-Ogbomo, S. Kyei, M. Ntodie, The effect of caffeine on tear secretion [w:] Optometry and Vision Science – American Academy of Optometry 2014 Feb;91(2) (dostęp: 13.08.2025).
- Y. Waknine, Caffeine May Relieve Dry Eye Syndrome [w:] Medscape Medical News April 25, 2012 (dostęp: 13.08.2025).
- L. Pasquale, J. Wiggs, W. Willett, J. Kang, The Relationship between caffeine and coffee consumption and exfoliation glaucoma or glaucoma suspect: a prospective study in two cohorts [w:] Investigative Ophthalmology & Visual Science 2012 Sep 21;53(10) (dostęp: 13.08.2025).
Absolwentka Politechniki Wrocławskiej na kierunku Optometria oraz wielu kursów branżowych. Specjalizuje się w badaniu refrakcji wzroku oraz kontaktologii, czyli dobieraniu soczewek kontaktowych miękkich. Od ponad 10 lat pracuje w branży związanej z korekcją wzroku jako optometrysta pracujący w gabinecie. Pomaga pacjentom przeprowadzając badania wad refrakcji, dobierając okulary oraz soczewki kontaktowe.
